
نام دارو: استامینوفن تزریقی(ACETAMINOPHEN 150MG/ML 6.7ML VIAL)
کاربرد و موارد مصرف این دارو چیست؟
استامینوفن به طور کلی به عنوان ضددرد (analgesic) و ضد تب (antipyretic) کاربرد دارد. به عنوان ضد درد معمولا برای دردهای خفیف تا متوسط به ویژه بعد از اعمال جراحی قابل استفاده است. همچنین به عنوان ضد تب نیز در شرایطی که کاهش تب مطلوب است استفاده میشود.
کاربرد این دارو بیمارستانی است یا داروخانهای؟
کاربرد عمده این دارو در بیمارستان است و عمدتا در بیمارانی که قادر به استفاده از شکل خوراکی استامینوفن برای آنها نیستند. ولی ممکن است در کلینیکها و مطب پزشکانی که تزریقات دارند نیز در صورت نیاز استفاده شود.
روش تهیه این دارو OTC است یا با نسخه پزشک؟
این دارو فقط با order یا نسخه پزشک تهیه و برای بیمار استفاده میشود.
مهمترین محصولات دیگری که در هر کاربرد درمانی میتوانند جایگزین این محصول باشند، کدامند؟ این محصول چه نقاط قوت و ضعفی نسبت به محصولات مذکور دارد؟
استامینوفن در بسیاری از بیماران به ویژه در دردهای خفیف تا متوسط و شکل تزریقی آن تا دردهای نسبتا شدید به عنوان داروی خط اول ضد درد و ضد تب استفاده میشود. در دردهای شدید البته (مانند دردهایی که بیماران سرطانی تجربه میکنند) ممکن است اثرات ضددرد استامینوفن برای کنترل درد بیمار کفایت نکند ولی استامینوفن در همین شرایط میتواند دوز مصرفی از داروهای اپیوئیدی را که برای کنترل درد این بیماران لازم است را کاهش دهد. اصولا بروز عوارض جانبی با استامینوفن نادر است و نگرانی مربوط به استفادهی اشتباهی از دوزهای بیش از حد از دارو میباشد. همچنین در افراد الکلی احتمال مسمومیت با استامینوفن بیشتر است که در ایران کمتر موضعیت دارد. در افراد دچار مشکلات کبدی تجویز استامینوفن باید با احتیاط صورت پذیرد و نیازمند تعدیل دوز میباشد. به طور کلی در صورت تجویز استامینوفن با دوز صحیح و متناسب با وضعیت بیمار عوارض جانبی با مصرف استامینوفن خیلی کم اتفاق میافتد.
حُسن دیگر استامینوفن آنست که در دوزهای پیشنهادی برای مصرف، با شیردهی سازگار است. همچنین از نظر مصرف در حاملگی نیز استامینوفن از دیگر داروهای ضددرد ایمنتر است. هرچند اطلاعات به دست آمده در خصوص مصرف استامینوفن در حاملگی به دست آمده از مصرف استامینوفن خوراکی است و به راحتی به استامینوفن وریدی قابل بسط دادن نیست.داروهای اصلی دیگری که به عنوان ضد درد و ضد تب کاربرد دارند عبارتند از:1- NSAIDها (داروهای همخانواده با ایبوپروفن): NSAID[1]ها به جز اثرات ضد تب و ضد درد، اثرات ضد التهاب نیز دارند. لذا اگر درد بیمار ماهیت التهابی داشته باشد به طور بالقوه NSAIDها اثربخشی بیشتری دارند. ولی به جهت وجود عوارض جانبی برای NSAIDها (به ویژه عوارض گوارشی، عوارض کلیوی و عوارض قلبی عروقی) استفاده از استامینوفن در اولویت است. از NSAIDها کتورولاک، ایبوپروفن، دیکلوفناک و پیروکسیکام در ایران به شکل تزریقی موجود هستند.
2- داروهای اپیوئیدی (داروهای همخانواده با مرفین): برای دردهای متوسط تا شدید استفاده میشوند ولی حتی در صورت استفاده از این داروها نیز، حداقل حسب نتایج به دست آمده از برخی مطالعات، استفاده همزمان از استامینوفن میتواند دوز مورد نیاز از داروی اوپیوئیدی جهت کنترل درد بیمار را کاهش دهد. توزیع و دسترسی به داروهای اپیوئیدی نیز البته تحت کنترل و به روش پوکهگیری انجام میشود.
[1] Non-Steroidal Anti Inflammatory Drugs
چه پیشنهاداتی برای تقویت موقعیت این محصول در بازار و در مقایسه با سایر محصولات و رقبا دارید؟
استامینوفن در گروه داروهای ضد درد و ضد تب، داروی منحصر به فردی است (به لحاظ ایمنی مصرف) و داروی دیگری که اثرات ضد درد قابل قبول داشته باشد و به اندازه استامینوفن ایمن باشد وجود ندارد. NSAID ها به واسطه احتمال بروز عوارض جانبی عموما فقط برای دورههای کوتاه مدت قابل استفادهاند.بنابراین یک راهکار برای افزایش توان رقابت برای این محصول، تبلیغ علمی برای آن و در واقع معرفی آن به عنوان یک داروی ضد درد و ضدتب کم عارضه نسبت به سایر داروهای موجود است. دارویی که در واقع اگر درد بیمار با آن قابل کنترل است، نباید از داروهای دیگر استفاده کرد. در کنار این موارد با توجه به اینکه عرضه کنندههای دیگری هم برای این فرآورده وجود دارد کیفیت ساخت فرآورده و همچنین شکل بستهبندی آن حایز اهمیت است.با توجه به میزان مصرف قابل توجه استامینوفن تزریقی در بخشهای مختلف بستری، احتمالا بستهبندی در بستههای 10تایی مناسبتر است.
در بخشهای اطفال گاهی مقدار کمی از یک ویال بر حسب وزن بیمار استفاده میشود و دورریز فرآورده زیاد است. اگر مثلا در صورت تهیه به شکل ویال مقدار باقیمانده برای استفاده به عنوان دوز نوبت بعد قابل استفاده بود میتوانست یک مزیت به شمار آید، ولی حسب بررسی به عمل آمده ویالهای خارجی که به صورت محلول برای انفوزیون (1000mg/100mL) ساخته شدهاند نیز قابل نگهداری بعد از باز شدن نیستند و مقدار باقیمانده باید دور ریخته شود.
کدام گروه از پزشکان و متخصصین این دارو را تجویز میکنند؟ لطفا به ترتیب میزان تجویز ذکر فرمائید.
اول: جراحان در حوزههای تخصصی مختلف به ویژه جراحان عمومی و ارتوپدهادوم: هر متخصص دیگری که بیمار وی علاوه بر مشکل اصلی دچار دردی در جایی از بدن باشد از متخصصین داخلی و فوق تخصصهای مختلف گروه داخلی گرفته ( به ویژه متخصصین انکولوژی) تا حتی پزشکان عمومی و پزشکان طب اورژانسسوم: در مرتبهی بعد مصرف در مطب پزشکان و کلینیکهایی که امکان انجام تزریقات دارند.
این محصول چه اشکال دارویی دیگری دارد؟ میزان مصرف سایر اشکال دارویی نسبت به این محصول چقدر است؟
استامینوفن در اشکال خوراکی جامد و مایع ( از جمله در ترکیب با دیگر داروها مثلا در فرآوردههای ضد سرماخوردگی و…) و همچنین به شکل شیاف وجود دارد. اشکال خوراکی استامینوفن البته منطقی است که پر مصرفتر باشند. استفاده از شیاف در فرهنگ ما خیلی برای بیماران مطلوب نیست.
کدام شکل از این دارو از نظر پزشکی مزیت بیشتری دارد؟
استفاده از شکل خوراکی طبق رویکرد کلی که در دارودرمانی وجود دارد حتیالامکان در اولویت است. در شرایط عدم دسترسی به روش خوراکی برای مصرف دارو البته ناگزیر باید از شکل تزریقی استفاده کرد. شکل تزریقی برای دردهای شدیدتر ممکن است سرعت بیشتر و کارآیی بیشتری داشته باشد.
با توجه به کاربردهای استامینوفن و طیف وسیعی از بیماران که دارو در آنها به عنوان ضد درد و ضد تب قابل استفاده است فراوردهی تزریقی استامینوفن در محیط درمان فراوردهی بسیار ارزشمندی محسوب میشود.
سایر اطلاعات علمی محصول جهت تهیه بروشورهای علمی و تبلیغاتی
به نکات مهم در بندهای قبل اشاره شد. با توجه به حساسیتی که در مورد دوز تجویزی از استامینوفن برای بیمار وجود دارد، مناسب است بروشورهای تهیه شده اطلاعات مربوط به نحوه dosing دارو را در قالب جداول قابل فهم برای پزشک و بیمار با توجه به سن و وزن و دیگر شرایط بالینی ارایه دهند. به نحوی که تجویز و استفاده از دوز مناسب برای پزشک، پرستار و احیانا داروساز تسهیل شود.